H θεραπευτική πρακτική σε όλες τις εκδοχές της είναι πανάρχαια τέχνη και βρίσκει τις ρίζες της στα βάθη των αιώνων. Λέγεται ότι ξεκίνησε πριν χιλιάδες χρόνια από τους Λεμούριους και τους μύστες της χαμένης Ατλαντίδας, αργότερα συνεχίστηκε από τους λαϊκούς θεραπευτές και παραδοσιακούς γιατρούς (Αιγύπτιους, Ινδούς, ιθαγενείς, σαμάνους, Κινέζους, Έλληνες κ.ά.), όπως π.χ. ο Ιμχοτέπ (28ος αιώνας π.Χ. – 27ο αιώνα π.Χ.), ο Τσαράκα (2ος αιώνας π.Χ.), ο Ασκληπιός (1247 π.Χ.), ο Ιπποκράτης (460 π.Χ. – 370 π.Χ.), ο Διοσκουρίδης (40 – 90 μ.Χ.), ο Γαληνός (129 μ.Χ. – 199 μ.Χ.), ο Ορειβάσιος (320 – 400 μ.Χ.) ο Sun Si Miao (581 μ.Χ. – 682 μ.Χ.), ο Αβικέννας (980 μ.Χ. – 1037 μ.Χ.) και πολλοί άλλοι, μέχρι τους σύγχρονους θεραπευτές σε κάθε γωνιά της γης, σε κάθε φυλή και κουλτούρα. (Φυσικά οι θεραπευτές και γιατροί της αρχαιότητας ήταν χιλιάδες, αλλά είναι αδύνατον όπως αντιλαμβάνεστε να αναφερθούμε σε όλους, παρά μόνο στους πιο γνωστούς και αντιπροσωπευτικούς).
O Ασκληπιός δεν θεωρείται σημαντικός θεός της ελληνικής μυθολογίας, ωστόσο είναι κεντρική φυσιογνωμία του αρχετύπου των ηρώων-θεραπευτών. Ο Ασκληπιός είναι ουσιαστικά η φυσική συνέχεια άλλων ηρώων-ιατρών της Αττικής και η ιδεατή αντίληψη της ιαματικής δύναμης της φύσης. Παρόλο που ο πατέρας του Απόλλωνας ήταν θεός της θεραπείας τον παρέπεμψε στον σοφό Κένταυρο Χείρωνα (= κεντώ την αύρα) επίσης γνωστό θεραπευτή από την μυθολογία ο οποίος γνώριζε καλά τα μυστικά της θεραπευτικής. Έγινε δάσκαλος και θεραπευτής όχι μόνο του Ασκληπιού αλλά πολλών ηρώων και μη, της εποχής εκείνης και μέσα από την τέχνη του δίδαξε την δύναμη της αυτοΐασης και την ενεργοποίησή της, αφού γνώριζε καλά ότι υπάρχει μέσα μας από την στιγμή που είμαστε όλοι «εν δυνάμει θεραπευτές».
Αναμφισβήτητα ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής είναι ο θεμελιωτής της ορθολογικής ιατρικής- συμβατικής αλλά και της φυσικής ιατρικής ο οποίος πέτυχε το αρμονικό συνταίριασμα της ανθρωποκεντρικής επιστήμης με την ιατρική τέχνη και τον φιλοσοφικό στοχασμό, ταυτίζοντας την επαγγελματική της άσκηση με τις ηθικές και δεοντολογικές αρχές και τις ανθρωπιστικές αξίες. Τα θεραπευτικά μέσα του Ιπποκράτη ήταν τα βότανα, η διατροφή, οι καυτηριασμοί, οι μαλάξεις κ.ά. Στις αρχές του Ιπποκράτη βασίστηκαν σχεδόν όλες οι θεραπευτικές τέχνες παγκοσμίως όπως και η εφαρμοσμένη ιατρική μέχρι και σήμερα.
Ο Γαληνός ήταν ο δεύτερος σπουδαιότερος Έλληνας ιατρός της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη και ο τελευταίος χρονικά από όλους τους σημαντικούς ιατρούς του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Πολλοί είναι οι ιατρικοί κλάδοι που απασχόλησαν τον Γαληνό. Οι εμπεριστατωμένες μελέτες του αναφέρονται στην ανατομία, τη φυσιολογία, τη χειρουργική, την οφθαλμολογία, τη μαιευτική, την παθολογία, τη θεραπευτική, την υγιεινή, την οδοντιατρική και τη φαρμακολογία. Τα πολυσύνθετα φαρμακευτικά σκευάσματα, που ο ίδιος παρασκεύαζε είναι γνωστά στη βιβλιογραφία ως «γαληνικά» και η αντίστοιχη φαρμακοτεχνία ονομάζεται «γαληνική φαρμακευτική». Σώζονται περί τις εκατό μελέτες του, που προώθησαν σημαντικά την ιατρική επιστήμη. Το βιολογικό του δόγμα, ο «γαληνισμός», επεκράτησε στην ευρωπαϊκή ιατρική επί δεκατέσσερις αιώνες (κατά τον Μεσαίωνα και στον αραβικό κόσμο).
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στους Ινδούς θεραπευτές και συγκεκριμένα στην Αγιούρ Βέδα (= «πλήρης γνώση για μακροζωία») ένα ιατρικό σύστημα που αναπτύχθηκε στην αρχαία Ινδία. Τα δύο γνωστότερα κείμενά του ανήκουν στις σχολές Τσαράκα και Σουσρούτα. Τα πρώτα στοιχεία της Αγιουρβέδα βασίσθηκαν σε μία σύνθεση παραδοσιακών βοτανοθεραπευτικών πρακτικών με μεγάλες θεωρητικές προσθήκες, νέες νοσολογίες και θεραπείες από το 600 π.Χ. και μετά. Μία εναλλακτική μορφή-σύστημα ιατρικής για την Ινδία ήταν μεταγενέστερα η «(Γι)ουνάνι», δηλαδή η αρχαία ελληνική ιατρική όπως τη γνώρισαν οι Ινδοί μέσω των Περσών και των Αράβων. Ρίζωσε και υποστηρίχθηκε από βασιλείς κατά τον Μεσαίωνα, ιδίως κατά την περίοδο της Μογγολικής αυτοκρατορίας της Ινδίας. Δεν ερχόταν σε αντίθεση με την Αγιουρβέδα στη θεωρία των διαφορετικών στοιχείων του κόσμου (φωτιά, νερό, γη και αέρας κατά τον Αριστοτέλη και τη Γιουνάνι). Κατά τους ακόλουθους της Γιουνάνι ιατρικής, τα στοιχεία αυτά ήταν παρόντα σε διάφορα υγρά του ανθρώπινου σώματος και η ανισορροπία τους οδηγούσε στην ασθένεια.
Οι Σαμάνοι επίσης ήταν θεραπευτές που εξασκούσαν τον Σαμανισμό, μία αρχαία θεραπευτική που την συναντάμε στην Ασία, αργότερα στην Αμερική και σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο, η οποία σχετίζεται με την προσπάθεια κατανόησης των αρχών του κόσμου, της γης και των ζώων. Οι σαμάνοι μέσα από τις βιωματικές τους εμπειρίες χρίστηκαν από τις αρχαϊκές κοινωνίες ως πνευματικοί σύμβουλοι, βαθιά γνώστες των φυτών και των βοτάνων ενώ υπήρξαν πιθανώς οι πρώτοι που αναζήτησαν το νόημα της ζωής και τον έλεγχο των δυνάμεων που είχαν αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους. Οι Σαμάνοι εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι και σήμερα αφού θεωρούνται εκτός από ερμηνευτές ονείρων, διαχρονικά θεραπευτές και καθοδηγητές εκείνων που θέλουν να ακολουθήσουν ιδιαίτερα πνευματικά μονοπάτια και μυστικιστικούς κόσμους.
Εκτός των άλλων ο Sun Si Miao ήταν ένας διάσημος ταοϊστής γιατρός την εποχή της δυναστείας των Σούι και Τάνγκ, ο οποίος ασχολήθηκε με την κινέζικη φαρμακολογία, αλχημεία, τον βελονισμό κλπ. Έγραψε βιβλία πάνω στην κινέζικη ιατρική και τα βότανα, ενώ αυτό που υποστήριζε ήταν το εξής: «Ένας μεγάλος γιατρός δεν πρέπει να δίνει προσοχή στην κατάσταση, τον πλούτο ή την ηλικία του ανθρώπου, ούτε θα πρέπει να αναρωτηθεί αν το συγκεκριμένο άτομο είναι ελκυστικό ή μη ελκυστικό, αν είναι εχθρός ή φίλος, είτε αν είναι Κινέζος είτε ξένος, ή τελικά, αν είναι αμόρφωτος ή μορφωμένος. Θα πρέπει να τους δέχεται όλους χωρίς διάκριση. Πρέπει πάντα να ενεργεί σαν να σκεφτόταν τους στενούς συγγενείς του».
Ακόμα, ο Αβικέννας ήταν Πέρσης μουσουλμάνος ιατροφιλόσοφος του 11ου αιώνα. Έγινε διεθνώς γνωστός και ένδοξος με το όνομα Αβικέννας (Avicenna), που αποτελεί εξελληνισμένο τύπο του αραβικού του ονόματος Ίμπν Σίνα, ενώ και στην Εβραϊκή, η απόδοση του ονόματός του είναι Aven Sina. Οι Βυζαντινοί τον ονόμαζαν Αβιτζιανόν. Σε ηλικία 16 ετών είχε μελετήσει τo Κοράνι, ισλαμικό δίκαιο, γεωμετρία, λογική, ιατρική, φυσική και μαθηματικά και εξασκούσε ήδη το επάγγελμα του ιατρού. Στα 21 του χρόνια συνέγραψε επιστημονική εγκυκλοπαίδεια. Το γνωστότερο από τα 100 περίπου βιβλία που έγραψε είναι «ο Κανών της Ιατρικής» που αποτέλεσε σημείο αναφοράς της ιατρικής επιστήμης επί σειρά αιώνων. Ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του τονίζει ότι ήταν λίγο-πολύ αυτοδίδακτος, αλλά πως επίσης σε κρίσιμες περιόδους της ζωής του έλαβε σημαντική βοήθεια.
Οι θεραπευτικές τέχνες όπως μάλαξη, ρεφλεξολογία, φυτοθεραπεία, ηχοθεραπεία, κρανιοιερή, ενεργειακή διατροφή, ομοιοπαθητική, ρέικι αλλά και οι κινέζικες (qi gong, βελονισμός, βοτανοθεραπεία, moxa, tuina κ.ά.) είναι από τις πιο διαδεδομένες και αποτελεσματικές παγκοσμίως. Ιδιαίτερα το qi gong είναι ένα ολιστικό σύστημα συντονισμένης στάσης του σώματος και κίνησης, αναπνοής και διαλογισμού που χρησιμοποιούνται με την πεποίθηση ότι προάγει την εκπαίδευση για την υγεία σε πολλά επίπεδα, την πνευματικότητα και τις πολεμικές τέχνες. Με ρίζες στην κινεζική ιατρική, τη φιλοσοφία και τις πολεμικές τέχνες, το τσι γκόνγκ θεωρείται παραδοσιακά ως πρακτική καλλιέργειας και ισορροπίας τσι (Qi), που μεταφράζεται ως «ενέργεια ζωής» ενώ σύμφωνα με την ταοϊστική, βουδιστική και κομφουκιανή φιλοσοφία, το τσι γκόνγκ επιτρέπει την πρόσβαση σε υψηλότερα πεδία συνειδητοποίησης, ξυπνά την «αληθινή φύση» και συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού.
Σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος δυστυχώς έχει χάσει την επαφή με την φύση και τον Θεό. Η ζωή στις αστικές περιοχές και τις μεγαλουπόλεις τον έχουν εγκλωβίσει και απομονώσει από τα παραπάνω, ενώ εξαιτίας του καθημερινού άγχους που βιώνει έχει αποδυναμώσει την διαδικασία της αυτοθεραπείας αλλά και την αίσθηση ή την επαφή με το σώμα του. Στα πρώτα συμπτώματα μίας ασθένειας απευθύνεται πρώτα στην σύγχρονη ιατρική στην προσπάθειά του να ανακουφιστεί από αυτά με την υποστήριξη φαρμακευτικών αγωγών ή περιττών χειρουργείων ενώ πολλές φορές μπορεί να αποδειχτούν και μοιραία για την ίδια του την ζωή. Δυστυχώς η παραπληροφόρηση για τις φυσικές θεραπείες από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η λασπολογία και η επικριτική στάση από την πλειονότητα των κλασσικών γιατρών απέναντι σε αυτές, καθώς και ο φόβος που είναι καλά ριζωμένος στην ψυχή του ανθρώπου, ανακόπτουν τον τελευταίο από την αναζήτηση βοήθειας από τους φυσικούς θεραπευτές και τον αποθαρρύνουν από την υλοποίηση της φυσικής διαδικασίας της αυτοθεραπείας.
Βέβαια, η εφαρμοσμένη ιατρική που ασχολείται με την ίαση, έχει συνεισφέρει πολύ στο θεραπευτικό πεδίο και έχει κάνει επιστημονική και αλματώδη εξέλιξη, ασχέτως αν εστιάζει στην συμπτωματολογία μιας νόσου αγνοώντας την αιτία του προβλήματος και παραμελώντας την ολότητα της ανθρώπινης φύσης. Την γνώση πάνω στην φυσική θεραπεία όμως, την θεωρεί υποβαθμισμένη, μεσαιωνική και κομπογιαννίτικη, ενώ βλέπει με καχυποψία και αμφισβήτηση σχεδόν όλους τους θεραπευτές χωρίς να τους αξιολογήσει ορθά και να αποδεχτεί τουλάχιστον αυτούς που θεωρούνται ικανοί να προσεγγίσουν ολιστικά έναν άνθρωπο ή έστω να προσφέρουν συμπληρωματική θεραπεία.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι θα πρέπει κατά την γνώμη μου να υπάρχει ιεράρχηση στην θεραπευτική διαδικασία. Όλα τα συστήματα είναι χρήσιμα και πρέπει να υπάρχουν για το καλό του ανθρώπου. Χωρίς φανατισμούς και ακρότητες αλλά με λογική και σύνεση, θα πρέπει ιδανικά να ξεκινάει ο θεραπευόμενος την θεραπεία του (στα αρχικά στάδια μιας νόσου ή και σε χρόνιες καταστάσεις) με φυσικές μεθόδους και μετά να απευθύνεται στην κλασσική ιατρική αν κρίνεται σκόπιμο από τον θεράποντα ιατρό. Ή να εφαρμοστούν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις παράλληλα ή συμπληρωματικά με συμβατικές θεραπευτικές αγωγές, ανάλογα βέβαια τις ανάγκες του εκάστοτε θεραπευόμενου. Φυσικά για να επιτευχθεί όλο αυτό, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία και σύμπνοια από όλα τα ιατρικά και θεραπευτικά συστήματα και αποδοχή από το εθνικό σύστημα υγείας (τουλάχιστον στην Ελλάδα γιατί στην Ευρώπη ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες) στα πλαίσια μεταρρύθμισης και αναβάθμισης της δημόσιας υγείας και της λειτουργικής ενοποίησης των δημόσιων υποδομών περίθαλψης για την καλή έκβαση της υγείας του ανθρώπου.
Αξιοσημείωτη είναι η διαπίστωση του βιοχημικού Δρ. Μπέρναρντ Γκραντ το 1950 από το πανεπιστήμιο στο Μόντρεαλ του Καναδά ο οποίος συμπέρανε ότι η αποτελεσματικότητα του αγγίγματος των χεριών στο ανθρώπινο σώμα υπό την μορφή της θεραπείας ήταν πολύ σημαντική για να αγνοηθεί. Παραδέχτηκε την αποτελεσματικότητα της ενεργειακής θεραπείας ενώ έκανε πολλά εργαστηριακά πειράματα και σε ένα από αυτά κατέληξε ότι για να μπορέσει να επιτευχθεί μία θεραπεία αποτελεσματικά, θα πρέπει ο θεραπευτής να είναι ψυχολογικά ήρεμος και να έχει αδιατάρακτη διανοητική κατάσταση.
Για να γίνει όμως κάποιος θεραπευτής οποιασδήποτε θεραπευτικής τέχνης θα πρέπει πρώτα από όλα να αγαπά πολύ τον άνθρωπο με ανιδιοτέλεια, χωρίς αναστολές και ρατσιστικές ιδεοληψίες. Αυτή είναι η βασική αρχή της θεραπευτικής τέχνης. Επίσης να αγαπά πολύ την τέχνη του και να την κατέχει καλά, ενώ είναι σημαντικό να γνωρίζει εκτός των άλλων και ανεξαρτήτως ειδικότητας, τις ιδιότητες των βοτάνων γιατί υποκρύπτεται η δύναμη του Θεού η οποία αποκαλύπτεται μέσα στην φύση και με την βοήθεια της θεϊκής παρουσίας και καθοδήγησης που θα έχει, μπορεί να προσφέρει αποτελεσματική θεραπεία.
Όμως δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι θεραπευτές. Ο καθένας από εμάς έχει διαφορετική κλήση στην ζωή και καλείται να την ακολουθήσει εάν και εφόσον την έχει συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί. Παρόλο που όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα να ενεργοποιήσουμε τον θεραπευτή που υπάρχει μέσα μας, δεν σημαίνει ότι όλοι θα πρέπει να γίνουμε επαγγελματίες θεραπευτές. Γιαυτό υπάρχουν άλλοι που είναι προορισμένοι να γίνουν και είναι πιο χαρισματικοί και προικισμένοι πάνω στην θεραπευτική τέχνη.
Είναι αλήθεια ότι στην προσπάθειά του ο θεραπευτής να προσφέρει βοήθεια στους συνανθρώπους του, φανερώνει μία δική του εσωτερική ανάγκη να θεραπεύσει τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι επιχειρώντας να θεραπεύσει τους άλλους, ουσιαστικά προσφέρει εκείνο που χρειάζεται ο ίδιος να πάρει. Επιπλέον για να θεραπεύσει κάποιος έναν άλλον άνθρωπο θα πρέπει πρώτα να θεραπεύσει ή να βελτιώσει πρωτίστως τον εαυτό του. Η θεραπευτική διαδικασία είναι βιωματική και θα πρέπει κανονικά να έχει περάσει από αυτήν και ο ίδιος ο θεραπευτής για να μπορέσει να βοηθήσει άλλους ανθρώπους, ώστε να καταλάβει τι εστί πόνος ή ανακούφιση. Αλλιώς η αποτελεσματικότητα μίας θεραπείας κατά πάσα πιθανότητα θα είναι προσωρινή ή ελλιπής.
Το να είναι κάποιος θεραπευτής (ειδικά ενεργειακός) θεωρείται ότι διαθέτει διακριτά χαρακτηριστικά και θεϊκό χάρισμα το οποίο είναι αποδεκτό από πολλά φιλοσοφικά και ιατρικά συστήματα. Όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κληρονόμησε αυτό το χάρισμα. Συνήθως συμβαίνει ένα γεγονός πολύ σημαντικό στην ζωή του και αυτό πολλές φορές είναι τραυματικό ή επώδυνο και τον οδηγεί στο να αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό ή όλη την κοσμοθεωρία του κάνοντας ένα “restart”.
Τα χαρακτηριστικά που παρατηρούμε σε κάθε θεραπευτή είναι πολλά και αξιόλογα. Κυρίως είναι αυθεντικός, ζει με ενσυναίσθηση, ταπεινότητα, συμπόνια και ανιδιοτελή αγάπη, γιατί μόνο μέσα από αυτά θα επέλθει η θεραπεία. Είναι συνειδητοποιημένος και αντιλαμβάνεται ότι ο ρόλος του είναι καθαρά μεσολαβητικός και ότι λειτουργεί ως ενεργειακό κανάλι, ανάμεσα στην θεραπεία και τον θεραπευόμενο. Γεμάτος κατανόηση και με αγνή πρόθεση γνωρίζει επίσης ότι πρέπει να βάζει όρια στους άλλους με ευγενικό τρόπο. Δεν υπόσχεται θεαματικά αποτελέσματα, δίνει όμως κουράγιο στους πάσχοντες με συγκρατημένη αισιοδοξία, παρέχει συμβουλές και οδηγίες όταν είναι σίγουρος γι’ αυτές, ενώ μιλάει χωρίς μεγαλοστομίες, οίηση και αμετροέπεια. Αποφεύγει να δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης με τους θεραπευόμενούς του και κρατάει αποστάσεις ασφαλείας διακριτικά, χωρίς να γίνεται προσβλητικός.
Εκτός των άλλων, ο θεραπευτής βιοπορίζεται μέσα από τις θεραπείες που προσφέρει, ενώ είναι στην δική του προαίρεση που θα διαθέσει τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς! Μην ξεχνάμε ότι ο συμπαντικός νόμος, θέλει ισορροπία και δικαιοσύνη στο κάθε αλισβερίσι και δη ενεργειακό που έχουμε οι άνθρωποι μεταξύ μας! Επιπλέον θα πρέπει να γίνει κατανοητό και από τον κόσμο ότι έχει ανάγκη να απομονώνεται και να ησυχάζει o θεραπευτής, να έχει τον χώρο του και να εστιάζει στον εαυτό του, να ξεκουράζεται στον χρόνο που απαιτείται, για να φορτίσει τις “μπαταρίες” του και να καθαρίσει ενεργειακά. Όλα αυτά θα τον βοηθήσουν να παραμείνει ψύχραιμος, ήρεμος και ειρηνικός μέσα στην καρδιά του ώστε να ακολουθήσει απρόσκοπτα το μυστικιστικό του δρόμο και το πνευματικό του μονοπάτι. Διατηρώντας αυτήν την νηφαλιότητα θα μπορέσει να βρει λύση σε όσους προστρέχουν σε εκείνον και θα υποδείξει με στοργή και φροντίδα αυτό που θα ωφελήσει τους ανθρώπους. Έχει κοινωνικές ευαισθησίες, κρατάει μία συγκεκριμένη στάση ζωής και γίνεται αξιοσέβαστος και αγαπητός από όλους, ακόμα και από τα μικρά παιδιά. Όταν μπαίνει σε έναν χώρο, αναγνωρίζει και αντιλαμβάνεται την κραδασμικότητα και την ενέργεια του χώρου. Τα άκρα του και ειδικά οι παλάμες του εκπέμπουν απίστευτη θερμότητα λόγω της θεραπευτικής του ισχύος και ικανότητας. Είναι διαισθητικός και πολλές φορές διορατικός χωρίς αυτό να το διατυμπανίζει και να το επιδεικνύει προκλητικά, ενώ μπορεί να ανιχνεύσει και να καταλάβει αμέσως τους άλλους.
Κλείνοντας, συνοπτικά θα ήθελα να πω ότι, αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους είναι πως, ουσιαστικά δεν είναι ο χαρισματικός θεραπευτής που θεραπεύει, αλλά ο ίδιος ο θεραπευόμενος τον εαυτό του. Μέσα από την διαδικασία της αφύπνισης της αυτοΐασης, ο θεραπευτής (ο οποίος λειτουργεί ως ενεργειακός δίαυλος και μεσολαβητικά), βοηθάει να “ξεκλειδώσει” ο θεραπευόμενος και να ενεργοποιήσει την θεραπευτική διαδικασία που υπάρχει ήδη μέσα του. Είναι πολύ σημαντικό να πιστέψουμε και να αποδεχτούμε ότι το σώμα αυτοθεραπεύεται. Αν δεν μπορεί να θεραπευτεί, είναι γιατί δεν του έχουμε δώσει εμείς οι ίδιοι την άδεια!
Πηγή: https://el.wikipedia.org, Εγκυκλοπαίδεια “Το Ανεξήγητο”
O Ασκληπιός δεν θεωρείται σημαντικός θεός της ελληνικής μυθολογίας, ωστόσο είναι κεντρική φυσιογνωμία του αρχετύπου των ηρώων-θεραπευτών. Ο Ασκληπιός είναι ουσιαστικά η φυσική συνέχεια άλλων ηρώων-ιατρών της Αττικής και η ιδεατή αντίληψη της ιαματικής δύναμης της φύσης. Παρόλο που ο πατέρας του Απόλλωνας ήταν θεός της θεραπείας τον παρέπεμψε στον σοφό Κένταυρο Χείρωνα (= κεντώ την αύρα) επίσης γνωστό θεραπευτή από την μυθολογία ο οποίος γνώριζε καλά τα μυστικά της θεραπευτικής. Έγινε δάσκαλος και θεραπευτής όχι μόνο του Ασκληπιού αλλά πολλών ηρώων και μη, της εποχής εκείνης και μέσα από την τέχνη του δίδαξε την δύναμη της αυτοΐασης και την ενεργοποίησή της, αφού γνώριζε καλά ότι υπάρχει μέσα μας από την στιγμή που είμαστε όλοι «εν δυνάμει θεραπευτές».
Αναμφισβήτητα ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής είναι ο θεμελιωτής της ορθολογικής ιατρικής- συμβατικής αλλά και της φυσικής ιατρικής ο οποίος πέτυχε το αρμονικό συνταίριασμα της ανθρωποκεντρικής επιστήμης με την ιατρική τέχνη και τον φιλοσοφικό στοχασμό, ταυτίζοντας την επαγγελματική της άσκηση με τις ηθικές και δεοντολογικές αρχές και τις ανθρωπιστικές αξίες. Τα θεραπευτικά μέσα του Ιπποκράτη ήταν τα βότανα, η διατροφή, οι καυτηριασμοί, οι μαλάξεις κ.ά. Στις αρχές του Ιπποκράτη βασίστηκαν σχεδόν όλες οι θεραπευτικές τέχνες παγκοσμίως όπως και η εφαρμοσμένη ιατρική μέχρι και σήμερα.
Ο Γαληνός ήταν ο δεύτερος σπουδαιότερος Έλληνας ιατρός της Αρχαιότητας μετά τον Ιπποκράτη και ο τελευταίος χρονικά από όλους τους σημαντικούς ιατρούς του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Πολλοί είναι οι ιατρικοί κλάδοι που απασχόλησαν τον Γαληνό. Οι εμπεριστατωμένες μελέτες του αναφέρονται στην ανατομία, τη φυσιολογία, τη χειρουργική, την οφθαλμολογία, τη μαιευτική, την παθολογία, τη θεραπευτική, την υγιεινή, την οδοντιατρική και τη φαρμακολογία. Τα πολυσύνθετα φαρμακευτικά σκευάσματα, που ο ίδιος παρασκεύαζε είναι γνωστά στη βιβλιογραφία ως «γαληνικά» και η αντίστοιχη φαρμακοτεχνία ονομάζεται «γαληνική φαρμακευτική». Σώζονται περί τις εκατό μελέτες του, που προώθησαν σημαντικά την ιατρική επιστήμη. Το βιολογικό του δόγμα, ο «γαληνισμός», επεκράτησε στην ευρωπαϊκή ιατρική επί δεκατέσσερις αιώνες (κατά τον Μεσαίωνα και στον αραβικό κόσμο).
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στους Ινδούς θεραπευτές και συγκεκριμένα στην Αγιούρ Βέδα (= «πλήρης γνώση για μακροζωία») ένα ιατρικό σύστημα που αναπτύχθηκε στην αρχαία Ινδία. Τα δύο γνωστότερα κείμενά του ανήκουν στις σχολές Τσαράκα και Σουσρούτα. Τα πρώτα στοιχεία της Αγιουρβέδα βασίσθηκαν σε μία σύνθεση παραδοσιακών βοτανοθεραπευτικών πρακτικών με μεγάλες θεωρητικές προσθήκες, νέες νοσολογίες και θεραπείες από το 600 π.Χ. και μετά. Μία εναλλακτική μορφή-σύστημα ιατρικής για την Ινδία ήταν μεταγενέστερα η «(Γι)ουνάνι», δηλαδή η αρχαία ελληνική ιατρική όπως τη γνώρισαν οι Ινδοί μέσω των Περσών και των Αράβων. Ρίζωσε και υποστηρίχθηκε από βασιλείς κατά τον Μεσαίωνα, ιδίως κατά την περίοδο της Μογγολικής αυτοκρατορίας της Ινδίας. Δεν ερχόταν σε αντίθεση με την Αγιουρβέδα στη θεωρία των διαφορετικών στοιχείων του κόσμου (φωτιά, νερό, γη και αέρας κατά τον Αριστοτέλη και τη Γιουνάνι). Κατά τους ακόλουθους της Γιουνάνι ιατρικής, τα στοιχεία αυτά ήταν παρόντα σε διάφορα υγρά του ανθρώπινου σώματος και η ανισορροπία τους οδηγούσε στην ασθένεια.
Οι Σαμάνοι επίσης ήταν θεραπευτές που εξασκούσαν τον Σαμανισμό, μία αρχαία θεραπευτική που την συναντάμε στην Ασία, αργότερα στην Αμερική και σιγά σιγά εξαπλώθηκε σε όλον τον κόσμο, η οποία σχετίζεται με την προσπάθεια κατανόησης των αρχών του κόσμου, της γης και των ζώων. Οι σαμάνοι μέσα από τις βιωματικές τους εμπειρίες χρίστηκαν από τις αρχαϊκές κοινωνίες ως πνευματικοί σύμβουλοι, βαθιά γνώστες των φυτών και των βοτάνων ενώ υπήρξαν πιθανώς οι πρώτοι που αναζήτησαν το νόημα της ζωής και τον έλεγχο των δυνάμεων που είχαν αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους. Οι Σαμάνοι εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι και σήμερα αφού θεωρούνται εκτός από ερμηνευτές ονείρων, διαχρονικά θεραπευτές και καθοδηγητές εκείνων που θέλουν να ακολουθήσουν ιδιαίτερα πνευματικά μονοπάτια και μυστικιστικούς κόσμους.
Εκτός των άλλων ο Sun Si Miao ήταν ένας διάσημος ταοϊστής γιατρός την εποχή της δυναστείας των Σούι και Τάνγκ, ο οποίος ασχολήθηκε με την κινέζικη φαρμακολογία, αλχημεία, τον βελονισμό κλπ. Έγραψε βιβλία πάνω στην κινέζικη ιατρική και τα βότανα, ενώ αυτό που υποστήριζε ήταν το εξής: «Ένας μεγάλος γιατρός δεν πρέπει να δίνει προσοχή στην κατάσταση, τον πλούτο ή την ηλικία του ανθρώπου, ούτε θα πρέπει να αναρωτηθεί αν το συγκεκριμένο άτομο είναι ελκυστικό ή μη ελκυστικό, αν είναι εχθρός ή φίλος, είτε αν είναι Κινέζος είτε ξένος, ή τελικά, αν είναι αμόρφωτος ή μορφωμένος. Θα πρέπει να τους δέχεται όλους χωρίς διάκριση. Πρέπει πάντα να ενεργεί σαν να σκεφτόταν τους στενούς συγγενείς του».
Ακόμα, ο Αβικέννας ήταν Πέρσης μουσουλμάνος ιατροφιλόσοφος του 11ου αιώνα. Έγινε διεθνώς γνωστός και ένδοξος με το όνομα Αβικέννας (Avicenna), που αποτελεί εξελληνισμένο τύπο του αραβικού του ονόματος Ίμπν Σίνα, ενώ και στην Εβραϊκή, η απόδοση του ονόματός του είναι Aven Sina. Οι Βυζαντινοί τον ονόμαζαν Αβιτζιανόν. Σε ηλικία 16 ετών είχε μελετήσει τo Κοράνι, ισλαμικό δίκαιο, γεωμετρία, λογική, ιατρική, φυσική και μαθηματικά και εξασκούσε ήδη το επάγγελμα του ιατρού. Στα 21 του χρόνια συνέγραψε επιστημονική εγκυκλοπαίδεια. Το γνωστότερο από τα 100 περίπου βιβλία που έγραψε είναι «ο Κανών της Ιατρικής» που αποτέλεσε σημείο αναφοράς της ιατρικής επιστήμης επί σειρά αιώνων. Ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του τονίζει ότι ήταν λίγο-πολύ αυτοδίδακτος, αλλά πως επίσης σε κρίσιμες περιόδους της ζωής του έλαβε σημαντική βοήθεια.
Οι θεραπευτικές τέχνες όπως μάλαξη, ρεφλεξολογία, φυτοθεραπεία, ηχοθεραπεία, κρανιοιερή, ενεργειακή διατροφή, ομοιοπαθητική, ρέικι αλλά και οι κινέζικες (qi gong, βελονισμός, βοτανοθεραπεία, moxa, tuina κ.ά.) είναι από τις πιο διαδεδομένες και αποτελεσματικές παγκοσμίως. Ιδιαίτερα το qi gong είναι ένα ολιστικό σύστημα συντονισμένης στάσης του σώματος και κίνησης, αναπνοής και διαλογισμού που χρησιμοποιούνται με την πεποίθηση ότι προάγει την εκπαίδευση για την υγεία σε πολλά επίπεδα, την πνευματικότητα και τις πολεμικές τέχνες. Με ρίζες στην κινεζική ιατρική, τη φιλοσοφία και τις πολεμικές τέχνες, το τσι γκόνγκ θεωρείται παραδοσιακά ως πρακτική καλλιέργειας και ισορροπίας τσι (Qi), που μεταφράζεται ως «ενέργεια ζωής» ενώ σύμφωνα με την ταοϊστική, βουδιστική και κομφουκιανή φιλοσοφία, το τσι γκόνγκ επιτρέπει την πρόσβαση σε υψηλότερα πεδία συνειδητοποίησης, ξυπνά την «αληθινή φύση» και συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού.
Σήμερα ο σύγχρονος άνθρωπος δυστυχώς έχει χάσει την επαφή με την φύση και τον Θεό. Η ζωή στις αστικές περιοχές και τις μεγαλουπόλεις τον έχουν εγκλωβίσει και απομονώσει από τα παραπάνω, ενώ εξαιτίας του καθημερινού άγχους που βιώνει έχει αποδυναμώσει την διαδικασία της αυτοθεραπείας αλλά και την αίσθηση ή την επαφή με το σώμα του. Στα πρώτα συμπτώματα μίας ασθένειας απευθύνεται πρώτα στην σύγχρονη ιατρική στην προσπάθειά του να ανακουφιστεί από αυτά με την υποστήριξη φαρμακευτικών αγωγών ή περιττών χειρουργείων ενώ πολλές φορές μπορεί να αποδειχτούν και μοιραία για την ίδια του την ζωή. Δυστυχώς η παραπληροφόρηση για τις φυσικές θεραπείες από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η λασπολογία και η επικριτική στάση από την πλειονότητα των κλασσικών γιατρών απέναντι σε αυτές, καθώς και ο φόβος που είναι καλά ριζωμένος στην ψυχή του ανθρώπου, ανακόπτουν τον τελευταίο από την αναζήτηση βοήθειας από τους φυσικούς θεραπευτές και τον αποθαρρύνουν από την υλοποίηση της φυσικής διαδικασίας της αυτοθεραπείας.
Βέβαια, η εφαρμοσμένη ιατρική που ασχολείται με την ίαση, έχει συνεισφέρει πολύ στο θεραπευτικό πεδίο και έχει κάνει επιστημονική και αλματώδη εξέλιξη, ασχέτως αν εστιάζει στην συμπτωματολογία μιας νόσου αγνοώντας την αιτία του προβλήματος και παραμελώντας την ολότητα της ανθρώπινης φύσης. Την γνώση πάνω στην φυσική θεραπεία όμως, την θεωρεί υποβαθμισμένη, μεσαιωνική και κομπογιαννίτικη, ενώ βλέπει με καχυποψία και αμφισβήτηση σχεδόν όλους τους θεραπευτές χωρίς να τους αξιολογήσει ορθά και να αποδεχτεί τουλάχιστον αυτούς που θεωρούνται ικανοί να προσεγγίσουν ολιστικά έναν άνθρωπο ή έστω να προσφέρουν συμπληρωματική θεραπεία.
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι θα πρέπει κατά την γνώμη μου να υπάρχει ιεράρχηση στην θεραπευτική διαδικασία. Όλα τα συστήματα είναι χρήσιμα και πρέπει να υπάρχουν για το καλό του ανθρώπου. Χωρίς φανατισμούς και ακρότητες αλλά με λογική και σύνεση, θα πρέπει ιδανικά να ξεκινάει ο θεραπευόμενος την θεραπεία του (στα αρχικά στάδια μιας νόσου ή και σε χρόνιες καταστάσεις) με φυσικές μεθόδους και μετά να απευθύνεται στην κλασσική ιατρική αν κρίνεται σκόπιμο από τον θεράποντα ιατρό. Ή να εφαρμοστούν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις παράλληλα ή συμπληρωματικά με συμβατικές θεραπευτικές αγωγές, ανάλογα βέβαια τις ανάγκες του εκάστοτε θεραπευόμενου. Φυσικά για να επιτευχθεί όλο αυτό, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία και σύμπνοια από όλα τα ιατρικά και θεραπευτικά συστήματα και αποδοχή από το εθνικό σύστημα υγείας (τουλάχιστον στην Ελλάδα γιατί στην Ευρώπη ήδη εφαρμόζεται σε πολλές χώρες) στα πλαίσια μεταρρύθμισης και αναβάθμισης της δημόσιας υγείας και της λειτουργικής ενοποίησης των δημόσιων υποδομών περίθαλψης για την καλή έκβαση της υγείας του ανθρώπου.
Αξιοσημείωτη είναι η διαπίστωση του βιοχημικού Δρ. Μπέρναρντ Γκραντ το 1950 από το πανεπιστήμιο στο Μόντρεαλ του Καναδά ο οποίος συμπέρανε ότι η αποτελεσματικότητα του αγγίγματος των χεριών στο ανθρώπινο σώμα υπό την μορφή της θεραπείας ήταν πολύ σημαντική για να αγνοηθεί. Παραδέχτηκε την αποτελεσματικότητα της ενεργειακής θεραπείας ενώ έκανε πολλά εργαστηριακά πειράματα και σε ένα από αυτά κατέληξε ότι για να μπορέσει να επιτευχθεί μία θεραπεία αποτελεσματικά, θα πρέπει ο θεραπευτής να είναι ψυχολογικά ήρεμος και να έχει αδιατάρακτη διανοητική κατάσταση.
Για να γίνει όμως κάποιος θεραπευτής οποιασδήποτε θεραπευτικής τέχνης θα πρέπει πρώτα από όλα να αγαπά πολύ τον άνθρωπο με ανιδιοτέλεια, χωρίς αναστολές και ρατσιστικές ιδεοληψίες. Αυτή είναι η βασική αρχή της θεραπευτικής τέχνης. Επίσης να αγαπά πολύ την τέχνη του και να την κατέχει καλά, ενώ είναι σημαντικό να γνωρίζει εκτός των άλλων και ανεξαρτήτως ειδικότητας, τις ιδιότητες των βοτάνων γιατί υποκρύπτεται η δύναμη του Θεού η οποία αποκαλύπτεται μέσα στην φύση και με την βοήθεια της θεϊκής παρουσίας και καθοδήγησης που θα έχει, μπορεί να προσφέρει αποτελεσματική θεραπεία.
Όμως δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι θεραπευτές. Ο καθένας από εμάς έχει διαφορετική κλήση στην ζωή και καλείται να την ακολουθήσει εάν και εφόσον την έχει συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί. Παρόλο που όλοι οι άνθρωποι έχουμε την ικανότητα να ενεργοποιήσουμε τον θεραπευτή που υπάρχει μέσα μας, δεν σημαίνει ότι όλοι θα πρέπει να γίνουμε επαγγελματίες θεραπευτές. Γιαυτό υπάρχουν άλλοι που είναι προορισμένοι να γίνουν και είναι πιο χαρισματικοί και προικισμένοι πάνω στην θεραπευτική τέχνη.
Είναι αλήθεια ότι στην προσπάθειά του ο θεραπευτής να προσφέρει βοήθεια στους συνανθρώπους του, φανερώνει μία δική του εσωτερική ανάγκη να θεραπεύσει τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι επιχειρώντας να θεραπεύσει τους άλλους, ουσιαστικά προσφέρει εκείνο που χρειάζεται ο ίδιος να πάρει. Επιπλέον για να θεραπεύσει κάποιος έναν άλλον άνθρωπο θα πρέπει πρώτα να θεραπεύσει ή να βελτιώσει πρωτίστως τον εαυτό του. Η θεραπευτική διαδικασία είναι βιωματική και θα πρέπει κανονικά να έχει περάσει από αυτήν και ο ίδιος ο θεραπευτής για να μπορέσει να βοηθήσει άλλους ανθρώπους, ώστε να καταλάβει τι εστί πόνος ή ανακούφιση. Αλλιώς η αποτελεσματικότητα μίας θεραπείας κατά πάσα πιθανότητα θα είναι προσωρινή ή ελλιπής.
Το να είναι κάποιος θεραπευτής (ειδικά ενεργειακός) θεωρείται ότι διαθέτει διακριτά χαρακτηριστικά και θεϊκό χάρισμα το οποίο είναι αποδεκτό από πολλά φιλοσοφικά και ιατρικά συστήματα. Όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι κληρονόμησε αυτό το χάρισμα. Συνήθως συμβαίνει ένα γεγονός πολύ σημαντικό στην ζωή του και αυτό πολλές φορές είναι τραυματικό ή επώδυνο και τον οδηγεί στο να αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό ή όλη την κοσμοθεωρία του κάνοντας ένα “restart”.
Τα χαρακτηριστικά που παρατηρούμε σε κάθε θεραπευτή είναι πολλά και αξιόλογα. Κυρίως είναι αυθεντικός, ζει με ενσυναίσθηση, ταπεινότητα, συμπόνια και ανιδιοτελή αγάπη, γιατί μόνο μέσα από αυτά θα επέλθει η θεραπεία. Είναι συνειδητοποιημένος και αντιλαμβάνεται ότι ο ρόλος του είναι καθαρά μεσολαβητικός και ότι λειτουργεί ως ενεργειακό κανάλι, ανάμεσα στην θεραπεία και τον θεραπευόμενο. Γεμάτος κατανόηση και με αγνή πρόθεση γνωρίζει επίσης ότι πρέπει να βάζει όρια στους άλλους με ευγενικό τρόπο. Δεν υπόσχεται θεαματικά αποτελέσματα, δίνει όμως κουράγιο στους πάσχοντες με συγκρατημένη αισιοδοξία, παρέχει συμβουλές και οδηγίες όταν είναι σίγουρος γι’ αυτές, ενώ μιλάει χωρίς μεγαλοστομίες, οίηση και αμετροέπεια. Αποφεύγει να δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης με τους θεραπευόμενούς του και κρατάει αποστάσεις ασφαλείας διακριτικά, χωρίς να γίνεται προσβλητικός.
Εκτός των άλλων, ο θεραπευτής βιοπορίζεται μέσα από τις θεραπείες που προσφέρει, ενώ είναι στην δική του προαίρεση που θα διαθέσει τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς! Μην ξεχνάμε ότι ο συμπαντικός νόμος, θέλει ισορροπία και δικαιοσύνη στο κάθε αλισβερίσι και δη ενεργειακό που έχουμε οι άνθρωποι μεταξύ μας! Επιπλέον θα πρέπει να γίνει κατανοητό και από τον κόσμο ότι έχει ανάγκη να απομονώνεται και να ησυχάζει o θεραπευτής, να έχει τον χώρο του και να εστιάζει στον εαυτό του, να ξεκουράζεται στον χρόνο που απαιτείται, για να φορτίσει τις “μπαταρίες” του και να καθαρίσει ενεργειακά. Όλα αυτά θα τον βοηθήσουν να παραμείνει ψύχραιμος, ήρεμος και ειρηνικός μέσα στην καρδιά του ώστε να ακολουθήσει απρόσκοπτα το μυστικιστικό του δρόμο και το πνευματικό του μονοπάτι. Διατηρώντας αυτήν την νηφαλιότητα θα μπορέσει να βρει λύση σε όσους προστρέχουν σε εκείνον και θα υποδείξει με στοργή και φροντίδα αυτό που θα ωφελήσει τους ανθρώπους. Έχει κοινωνικές ευαισθησίες, κρατάει μία συγκεκριμένη στάση ζωής και γίνεται αξιοσέβαστος και αγαπητός από όλους, ακόμα και από τα μικρά παιδιά. Όταν μπαίνει σε έναν χώρο, αναγνωρίζει και αντιλαμβάνεται την κραδασμικότητα και την ενέργεια του χώρου. Τα άκρα του και ειδικά οι παλάμες του εκπέμπουν απίστευτη θερμότητα λόγω της θεραπευτικής του ισχύος και ικανότητας. Είναι διαισθητικός και πολλές φορές διορατικός χωρίς αυτό να το διατυμπανίζει και να το επιδεικνύει προκλητικά, ενώ μπορεί να ανιχνεύσει και να καταλάβει αμέσως τους άλλους.
Κλείνοντας, συνοπτικά θα ήθελα να πω ότι, αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό από όλους είναι πως, ουσιαστικά δεν είναι ο χαρισματικός θεραπευτής που θεραπεύει, αλλά ο ίδιος ο θεραπευόμενος τον εαυτό του. Μέσα από την διαδικασία της αφύπνισης της αυτοΐασης, ο θεραπευτής (ο οποίος λειτουργεί ως ενεργειακός δίαυλος και μεσολαβητικά), βοηθάει να “ξεκλειδώσει” ο θεραπευόμενος και να ενεργοποιήσει την θεραπευτική διαδικασία που υπάρχει ήδη μέσα του. Είναι πολύ σημαντικό να πιστέψουμε και να αποδεχτούμε ότι το σώμα αυτοθεραπεύεται. Αν δεν μπορεί να θεραπευτεί, είναι γιατί δεν του έχουμε δώσει εμείς οι ίδιοι την άδεια!
Πηγή: https://el.wikipedia.org, Εγκυκλοπαίδεια “Το Ανεξήγητο”
ΠΩΣ ΓΙΝΟΜΑΣΤΕ ΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ
Η απόφασή μας να γίνουμε θεραπευτές αποτελεί μια δέσμευση στη δικιά μας ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση, η οποία έχει πολλά κοινά με την ψυχική ανάπτυξη των θεραπευόμενών μας. Ποιες πλευρές της δικιάς μας ψυχικής ανάπτυξης είναι απαραίτητες για τη διεργασία του να γίνουμε θεραπευτές; Πώς βρίσκουμε πραγματικά τη δική μας φωνή ως θεραπευτές;
Αρχικά, η θεωρία φαίνεται να λειτουργεί ως ένας είδος ασπίδας που μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε με ασφάλεια τις σχέσεις και την ψυχική πραγματικότητα των ανθρώπων που επιζητούν την επαγγελματική μας βοήθεια. Με τη πάροδο του χρόνου, η θεωρία μας εμπλουτίζεται, εξελίσσεται και περισσότερο ή λιγότερο χάνει την παντοδυναμία της, καθώς αποδεικνύεται ότι δεν είναι πάντα δυνατό να αποκωδικοποιήσουμε το εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Και τότε ανακαλούμε ότι το πιο σημαντικό εργαλείο είναι ο εαυτός μας και η δυνατότητα μας να χρησιμοποιήσουμε αυτό που είναι μοναδικό και ιδιοσυγκρασιακό στις δικές μας εμπειρίες με τους θεραπευόμενούς μας.
Η ψυχοθεραπεία ως «καλή πρακτική» πρέπει πρώτα απ’ όλα να φροντίζει τη διαδικασία φροντίδας, δηλαδή να αξιολογείται συνεχώς με αναστοχαστικές διαδικασίες που, με αυστηρότητα αλλά και ευελιξία, επηρεάζουν τις πράξεις, αποδεχόμενη ως δώρο την ασταθή ισορροπία των γνώσεών μας.
Αυτή η παρουσίαση ξεκίνησε στο μυαλό και στην καρδιά μου ως ένας εσωτερικός διάλογος ανάμεσα σε διαφορετικές φωνές και κομμάτια του εαυτού μου και ανάμεσα σε διαφορετικές θέσεις του θεραπευτικού μου ρόλου. Ήταν μεταξύ άλλων ένα ταξίδι στο χρόνο, προς τα πίσω και πάλι προς τα μπρος, με κεντρικό ερώτημα του τι συνέβη σε μένα ως θεραπευτής, καθώς ο χρόνος περνούσε.
Η απόφαση να γίνεις θεραπευτής αποτελεί ένα ταξίδι βαθιά στο εσωτερικό της ανθρώπινης ψυχής. Αποτελεί ένα εσωτερικό ταξίδι, με όλες τις χαρές και τις προκλήσεις, τους φόβους, τις αβεβαιότητες, τις ανταμοιβές, τις ασάφειες και τις εκπλήξεις. Είναι μια πορεία στο απεριόριστο της ανθρώπινης ύπαρξης και ταυτόχρονα στα ανθρώπινα όρια. Το επάγγελμά μας μάς παρέχει ευκαιρίες για συνεχή μάθηση και ανάπτυξη. Γινόμαστε συν-ταξιδιώτες σε άλλες ιστορίες και επώδυνες εμπειρίες. Συνοδεύουμε τους θεραπευόμενούς μας στο δικό τους προσωπικό ψυχικό ταξίδι, μέσω του οποίου ωριμάζουν και μαθαίνουν να γνωρίζουν τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους. Η απόφαση μας να γίνουμε θεραπευτές είναι μια δέσμευση επίσης στη δική μας ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση. Η διαδικασία του να είμαστε και να γινόμαστε Θεραπευτές έχει σημαντικές ομοιότητες με την ανάπτυξη του παιδιού στα χέρια των γονιών του και με την ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση του θεραπευόμενου, που βρίσκεται υπό τη φροντίδα του Θεραπευτή.
Ο Bowlby (1988) συνήθιζε να λέει ότι ο ρόλος ενός θεραπευτή ομοιάζει με αυτόν μιας γονικής φιγούρας που παρέχει στο παιδί μια ασφαλή βάση για να εξερευνήσει τον κόσμο. Όπως ο γονιός οφείλει να κάνει σκέψεις για τον εαυτό του ως ανθρώπου και σε σχέση με τον γονικό του ρόλο, έτσι και ο θεραπευτής πρέπει να αναστοχάζεται πάνω στον ρόλο του και στην εμπειρία του.
Σύμφωνα με τον Cecchin και τους συναδέλφους του, τη στιγμή που ένας θεραπευτής αρχίζει να αναστοχάζεται πάνω στην επίδραση της στάσης του και στις υποθέσεις του, τότε εκλαμβάνει μια θέση τόσο ηθική όσο και θεραπευτική (Cecchin et al., 1992). Επιπλέον, ο ασθενής σταδιακά εσωτερικεύει μια παρόμοια αναστοχαστική θέση προς τον εαυτό του και τις σχέσεις του.
Ας επιστρέψουμε στην αρχή. Γιατί γινόμαστε θεραπευτές; Ποια είναι τα κίνητρα μας; Γιατί ενδιαφερόμαστε τόσο να θεραπεύσουμε τα τραύματα άλλων ανθρώπων; Όλοι έχουμε συνειδητά και ασυνείδητα κίνητρα για να γίνουμε θεραπευτές. Στην αρχή του ταξιδιού μας να γίνουμε θεραπευτές έχουμε μεγάλη ανάγκη να βοηθήσουμε και να σώσουμε του άλλους. Αλλά συχνά κάτω από αυτή την πρόθεση υπάρχει η παρόρμηση να σώσουμε τους εαυτούς μας, να θεραπεύσουμε τις δικές μας πληγές και να δουλέψουμε με τα δικά μας προβλήματα. Καθώς γινόμαστε θεραπευτές αντιμετωπίζουμε δικά μας άγχη, φόβους, πόνους και ανεπίλυτα θέματα. «Ο κύριος ασθενής με τον οποίο ασχολούμαι είναι ο εαυτός μου», έγραψε ο Freud το 1897. Συχνά, ως κίνητρο για να γίνουμε ψυχοθεραπευτές αναφέρεται η επιθυμία μας να κατανοήσουμε τον εαυτό μας πιο ολοκληρωμένα και να νιώσουμε ότι μας κατανοούν και οι άλλοι.
Συνήθως υπάρχει μια ιστορία ψυχολογικού τραύματος στην παιδική ηλικία και μια επακόλουθη ψυχολογική ευαλωτότητα, που προδιαθέτουν τους ανθρώπους να γίνουν θεραπευτές.
Στην ελληνική μυθολογία ο μεγαλύτερος θεραπευτής του πόνου ήταν ένας τραυματισμένος θεραπευτής που ονομαζόταν Χείρων. Χείρων είναι η ρίζα της λέξης για την εγχείρηση «με το χέρι», από την λέξη χειρουργείο, που σημαίνει «εργάζομαι με τα χέρια». Η ετυμολογία του ονόματος του υπονοεί ότι θεραπεύει μέσω του αγγίγματος του χεριού του. Ο Χείρων ήταν ένας χαρισματικός κένταυρος (μισός άνθρωπος - μισός άλογο), ο δάσκαλος αρκετών από τους μυθολογικούς ήρωες, τους οποίους καθοδηγούσε στην ιατρική και την μουσική. Με βάση τον μύθο, ο Ηρακλής, που ήταν μαθητής του Χείρωνα, τραυμάτισε κατά λάθος τον Χείρωνα στο γόνατο, και αυτό το ατύχημα τον ανάγκασε να επιβραδύνει και να δώσει προσοχή στο αλογίσιο τμήμα του σώματος του, το οποίο ήταν η αιτία ενός πρώιμου ψυχικού τραύματός του, το οποίο συνέβη όταν τον εγκατέλειψε στη γέννα η μητέρα του. Σύμφωνα με τον Kearney (1996) η φήμη του Χείρωνα ως σπουδαίου θεραπευτή δε σχετιζόταν μόνο με την ικανότητά του να χρησιμοποιεί βότανα και φυτά για θεραπευτικούς σκοπούς, αλλά και με την ικανότητα του να εκφράζει ενσυναίσθηση και συμπόνια προς τα τραύματα των άλλων.
Ο Goldberg (1991) αναφέρει: «Στους αρχαιότερους μύθους περί θεραπείας, ακριβώς επειδή οι θεραπευτές ήταν ευάλωτοι στο τραύμα και στον πόνο, είχαν και τη δύναμη να θεραπεύουν». Το προσωπικό ταξίδι του αρχαίου θεραπευτή περιλάμβανε μεταμόρφωση μέσω της οδύνης και έκθεση στις σκοτεινές όψεις της ψυχής. Ο μύθος του τραυματισμένου θεραπευτή μας διδάσκει ότι η σοφία και η ανάπτυξη μπορούν να προέρχονται από την αποδοχή των δικών μας δυνάμεων και περιορισμών και καθώς σχετιζόμαστε με τους άλλους, με ταπεινότητα και σεβασμό (Παπαδάτου, 2009). Ο Lou Cozolino (2004) στο βιβλίο του «H δημιουργία ενός θεραπευτή» θέτει το ερώτημα: «Τι κάνει έναν θεραπευτή καλό;», και απαντάει: «Το κουράγιο να αντιμετωπίζει τους φόβους του, τα όρια και την αβεβαιότητα του».
Θεραπευτική Σχέση. Τι χρειάζεται να γνωρίζεις;
Πολλές φορές έχει εξυμνηθεί η μεταμορφωτική διάσταση αυτής της σχέσης που ιεραρχείται στην κορυφή της θεραπευτικής πυραμίδας. Το «μέγιστο έργο» επισημαίνει ο Γιάλομ, που έχουν να επιτελέσουν συνεργαζόμενοι θεραπευτής και θεραπευόμενος είναι να χτίσουν μαζί μια σχέση που θα γίνει από μόνη της παράγοντας αλλαγής. Αλλού ο ίδιος αναφέρει: «… η θεραπεία δεν πρέπει να προχωρεί με βάση τη θεωρία αλλά με βάση τη σχέση»
Η θεραπευτική σχέση παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο στο οποίο ο θεραπευόμενος θα μπορέσει να διερευνήσει και να πειραματιστεί, όχι μόνο στο πώς να έχει μια πιο ουσιαστική σχέση με τον εαυτό του αλλά και με τους άλλους, του προσφέρει δηλαδή μια «πρόβα για τη ζωή».
Ο πολύπλευρος ρόλος του γίνεται εμφανής από τους χαρακτηρισμούς που του έχουν αποδοθεί, όπου καλείται να είναι άλλοτε ο συνταξιδευτής, ο μέντορας, ο φιλόσοφος, ο φύλακας των μυστικών, ο τροφός, ο ερευνητής, ο γονέας, ο εκπαιδευτής, ο ιερέας και άλλοτε να υπερβεί το φύλλο του π.χ ως «μαία» ή να ενδυθεί τον τρομακτικό ρόλο του δήμιου του έρωτα.
Όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί αντιστοιχούν σε ποιότητες που είναι σημαντικό να καλλιεργηθούν από το θεραπευτή για να οδηγήσουν με ασφάλεια τον πελάτη στο προθάλαμο της αλλαγής. Ανάλογα με την προσέγγιση που θα ενστερνιστεί ο θεραπευτής κάποιοι ρόλοι θα κυριαρχήσουν.
Αρχικά, η θεωρία φαίνεται να λειτουργεί ως ένας είδος ασπίδας που μας επιτρέπει να εξερευνήσουμε με ασφάλεια τις σχέσεις και την ψυχική πραγματικότητα των ανθρώπων που επιζητούν την επαγγελματική μας βοήθεια. Με τη πάροδο του χρόνου, η θεωρία μας εμπλουτίζεται, εξελίσσεται και περισσότερο ή λιγότερο χάνει την παντοδυναμία της, καθώς αποδεικνύεται ότι δεν είναι πάντα δυνατό να αποκωδικοποιήσουμε το εύρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Και τότε ανακαλούμε ότι το πιο σημαντικό εργαλείο είναι ο εαυτός μας και η δυνατότητα μας να χρησιμοποιήσουμε αυτό που είναι μοναδικό και ιδιοσυγκρασιακό στις δικές μας εμπειρίες με τους θεραπευόμενούς μας.
Η ψυχοθεραπεία ως «καλή πρακτική» πρέπει πρώτα απ’ όλα να φροντίζει τη διαδικασία φροντίδας, δηλαδή να αξιολογείται συνεχώς με αναστοχαστικές διαδικασίες που, με αυστηρότητα αλλά και ευελιξία, επηρεάζουν τις πράξεις, αποδεχόμενη ως δώρο την ασταθή ισορροπία των γνώσεών μας.
Αυτή η παρουσίαση ξεκίνησε στο μυαλό και στην καρδιά μου ως ένας εσωτερικός διάλογος ανάμεσα σε διαφορετικές φωνές και κομμάτια του εαυτού μου και ανάμεσα σε διαφορετικές θέσεις του θεραπευτικού μου ρόλου. Ήταν μεταξύ άλλων ένα ταξίδι στο χρόνο, προς τα πίσω και πάλι προς τα μπρος, με κεντρικό ερώτημα του τι συνέβη σε μένα ως θεραπευτής, καθώς ο χρόνος περνούσε.
Η απόφαση να γίνεις θεραπευτής αποτελεί ένα ταξίδι βαθιά στο εσωτερικό της ανθρώπινης ψυχής. Αποτελεί ένα εσωτερικό ταξίδι, με όλες τις χαρές και τις προκλήσεις, τους φόβους, τις αβεβαιότητες, τις ανταμοιβές, τις ασάφειες και τις εκπλήξεις. Είναι μια πορεία στο απεριόριστο της ανθρώπινης ύπαρξης και ταυτόχρονα στα ανθρώπινα όρια. Το επάγγελμά μας μάς παρέχει ευκαιρίες για συνεχή μάθηση και ανάπτυξη. Γινόμαστε συν-ταξιδιώτες σε άλλες ιστορίες και επώδυνες εμπειρίες. Συνοδεύουμε τους θεραπευόμενούς μας στο δικό τους προσωπικό ψυχικό ταξίδι, μέσω του οποίου ωριμάζουν και μαθαίνουν να γνωρίζουν τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους. Η απόφαση μας να γίνουμε θεραπευτές είναι μια δέσμευση επίσης στη δική μας ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση. Η διαδικασία του να είμαστε και να γινόμαστε Θεραπευτές έχει σημαντικές ομοιότητες με την ανάπτυξη του παιδιού στα χέρια των γονιών του και με την ψυχική ανάπτυξη και ωρίμανση του θεραπευόμενου, που βρίσκεται υπό τη φροντίδα του Θεραπευτή.
Ο Bowlby (1988) συνήθιζε να λέει ότι ο ρόλος ενός θεραπευτή ομοιάζει με αυτόν μιας γονικής φιγούρας που παρέχει στο παιδί μια ασφαλή βάση για να εξερευνήσει τον κόσμο. Όπως ο γονιός οφείλει να κάνει σκέψεις για τον εαυτό του ως ανθρώπου και σε σχέση με τον γονικό του ρόλο, έτσι και ο θεραπευτής πρέπει να αναστοχάζεται πάνω στον ρόλο του και στην εμπειρία του.
Σύμφωνα με τον Cecchin και τους συναδέλφους του, τη στιγμή που ένας θεραπευτής αρχίζει να αναστοχάζεται πάνω στην επίδραση της στάσης του και στις υποθέσεις του, τότε εκλαμβάνει μια θέση τόσο ηθική όσο και θεραπευτική (Cecchin et al., 1992). Επιπλέον, ο ασθενής σταδιακά εσωτερικεύει μια παρόμοια αναστοχαστική θέση προς τον εαυτό του και τις σχέσεις του.
Ας επιστρέψουμε στην αρχή. Γιατί γινόμαστε θεραπευτές; Ποια είναι τα κίνητρα μας; Γιατί ενδιαφερόμαστε τόσο να θεραπεύσουμε τα τραύματα άλλων ανθρώπων; Όλοι έχουμε συνειδητά και ασυνείδητα κίνητρα για να γίνουμε θεραπευτές. Στην αρχή του ταξιδιού μας να γίνουμε θεραπευτές έχουμε μεγάλη ανάγκη να βοηθήσουμε και να σώσουμε του άλλους. Αλλά συχνά κάτω από αυτή την πρόθεση υπάρχει η παρόρμηση να σώσουμε τους εαυτούς μας, να θεραπεύσουμε τις δικές μας πληγές και να δουλέψουμε με τα δικά μας προβλήματα. Καθώς γινόμαστε θεραπευτές αντιμετωπίζουμε δικά μας άγχη, φόβους, πόνους και ανεπίλυτα θέματα. «Ο κύριος ασθενής με τον οποίο ασχολούμαι είναι ο εαυτός μου», έγραψε ο Freud το 1897. Συχνά, ως κίνητρο για να γίνουμε ψυχοθεραπευτές αναφέρεται η επιθυμία μας να κατανοήσουμε τον εαυτό μας πιο ολοκληρωμένα και να νιώσουμε ότι μας κατανοούν και οι άλλοι.
Συνήθως υπάρχει μια ιστορία ψυχολογικού τραύματος στην παιδική ηλικία και μια επακόλουθη ψυχολογική ευαλωτότητα, που προδιαθέτουν τους ανθρώπους να γίνουν θεραπευτές.
Στην ελληνική μυθολογία ο μεγαλύτερος θεραπευτής του πόνου ήταν ένας τραυματισμένος θεραπευτής που ονομαζόταν Χείρων. Χείρων είναι η ρίζα της λέξης για την εγχείρηση «με το χέρι», από την λέξη χειρουργείο, που σημαίνει «εργάζομαι με τα χέρια». Η ετυμολογία του ονόματος του υπονοεί ότι θεραπεύει μέσω του αγγίγματος του χεριού του. Ο Χείρων ήταν ένας χαρισματικός κένταυρος (μισός άνθρωπος - μισός άλογο), ο δάσκαλος αρκετών από τους μυθολογικούς ήρωες, τους οποίους καθοδηγούσε στην ιατρική και την μουσική. Με βάση τον μύθο, ο Ηρακλής, που ήταν μαθητής του Χείρωνα, τραυμάτισε κατά λάθος τον Χείρωνα στο γόνατο, και αυτό το ατύχημα τον ανάγκασε να επιβραδύνει και να δώσει προσοχή στο αλογίσιο τμήμα του σώματος του, το οποίο ήταν η αιτία ενός πρώιμου ψυχικού τραύματός του, το οποίο συνέβη όταν τον εγκατέλειψε στη γέννα η μητέρα του. Σύμφωνα με τον Kearney (1996) η φήμη του Χείρωνα ως σπουδαίου θεραπευτή δε σχετιζόταν μόνο με την ικανότητά του να χρησιμοποιεί βότανα και φυτά για θεραπευτικούς σκοπούς, αλλά και με την ικανότητα του να εκφράζει ενσυναίσθηση και συμπόνια προς τα τραύματα των άλλων.
Ο Goldberg (1991) αναφέρει: «Στους αρχαιότερους μύθους περί θεραπείας, ακριβώς επειδή οι θεραπευτές ήταν ευάλωτοι στο τραύμα και στον πόνο, είχαν και τη δύναμη να θεραπεύουν». Το προσωπικό ταξίδι του αρχαίου θεραπευτή περιλάμβανε μεταμόρφωση μέσω της οδύνης και έκθεση στις σκοτεινές όψεις της ψυχής. Ο μύθος του τραυματισμένου θεραπευτή μας διδάσκει ότι η σοφία και η ανάπτυξη μπορούν να προέρχονται από την αποδοχή των δικών μας δυνάμεων και περιορισμών και καθώς σχετιζόμαστε με τους άλλους, με ταπεινότητα και σεβασμό (Παπαδάτου, 2009). Ο Lou Cozolino (2004) στο βιβλίο του «H δημιουργία ενός θεραπευτή» θέτει το ερώτημα: «Τι κάνει έναν θεραπευτή καλό;», και απαντάει: «Το κουράγιο να αντιμετωπίζει τους φόβους του, τα όρια και την αβεβαιότητα του».
Θεραπευτική Σχέση. Τι χρειάζεται να γνωρίζεις;
Πολλές φορές έχει εξυμνηθεί η μεταμορφωτική διάσταση αυτής της σχέσης που ιεραρχείται στην κορυφή της θεραπευτικής πυραμίδας. Το «μέγιστο έργο» επισημαίνει ο Γιάλομ, που έχουν να επιτελέσουν συνεργαζόμενοι θεραπευτής και θεραπευόμενος είναι να χτίσουν μαζί μια σχέση που θα γίνει από μόνη της παράγοντας αλλαγής. Αλλού ο ίδιος αναφέρει: «… η θεραπεία δεν πρέπει να προχωρεί με βάση τη θεωρία αλλά με βάση τη σχέση»
Η θεραπευτική σχέση παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο στο οποίο ο θεραπευόμενος θα μπορέσει να διερευνήσει και να πειραματιστεί, όχι μόνο στο πώς να έχει μια πιο ουσιαστική σχέση με τον εαυτό του αλλά και με τους άλλους, του προσφέρει δηλαδή μια «πρόβα για τη ζωή».
Ο πολύπλευρος ρόλος του γίνεται εμφανής από τους χαρακτηρισμούς που του έχουν αποδοθεί, όπου καλείται να είναι άλλοτε ο συνταξιδευτής, ο μέντορας, ο φιλόσοφος, ο φύλακας των μυστικών, ο τροφός, ο ερευνητής, ο γονέας, ο εκπαιδευτής, ο ιερέας και άλλοτε να υπερβεί το φύλλο του π.χ ως «μαία» ή να ενδυθεί τον τρομακτικό ρόλο του δήμιου του έρωτα.
Όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί αντιστοιχούν σε ποιότητες που είναι σημαντικό να καλλιεργηθούν από το θεραπευτή για να οδηγήσουν με ασφάλεια τον πελάτη στο προθάλαμο της αλλαγής. Ανάλογα με την προσέγγιση που θα ενστερνιστεί ο θεραπευτής κάποιοι ρόλοι θα κυριαρχήσουν.